Arctic sea ice above North America on September 27, 2005, viewed over the Beaufort Sea.

Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvar araştırmacısı olan Neslihan Taş’ın çalışmaları, Arktika’nın (Kuzey Kutbu) iklim değişikliğine nasıl tepki vereceğini ve bu değişikliklerin küresel etkilerini öngörmede yardımcı olacaktır.

Birçok lisans öğrencisi için, atık su arıtma tesislerinde yapılan bir staj mikrobik dünyaya girişin en cazip yolu sayılmaz. Fakat Neslihan Taş için, kanalizasyon sularını nasıl güvenli haldeki atık suya dönüştüreleceğini öğrenmek farklıydı ve sonradan İstanbul Marmara Üniversitesi’nde kendi sözleriyle bunu şu şekilde ifade etmiştir; “Bu çalışmalar beni gerçek ben yaptı (…) ve mikropların dünyamız için görevlerinin ne kadar büyük olduğunun farkına varmamı sağladı.”

Taş, lisans eğitimini mühendislik bölümünde tamamladığı için daha fazla biyoloji dersi almaya başlamış ve daha sonra Hollanda Wageningen Üniversitesi çevre teknolojileri alanında yüksek lisans programına başlamıştır. Burada aldığı mikrobiyoloji laboratuvar dersleri sonunda onu kariyer yolunu değiştirmeye ikna etmiştir. Kendisi bu durumu açıklarken şunları söylüyor; “Gittikçe farkına vardım ki, biyolojik sistemleri, mühendis olarak onlara yaklaşabilecek ve bir şeyleri daha iyi hale getirmek için onların özelliklerini bir şekilde kullanacak kadar iyi anlayamamıştık. Genelde, mikropların nasıl çalıştığı, birbirleriyle nasıl etkileşim kurdukları ve genel toprak döngüleri için yaptıkları hakkında çok az şey biliyoruz.”

Taş bundan sonraki eğitimine Wageningen’de mikrobiyoloji alanında doktora yaparak devam etmiş ve bazı anaerobik bakterilerin klorlu kirleticileri, indirgeyici deklorinasyon olarak bilinen bir süreçle nasıl parçaladıklarını araştırmıştır. Ardında Vrije Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmaları sırasında da, kirliliğin mikrobiyal işlenmesi ve iklim değişikliğine müdahaleyle ilgili çeşitli projelerde çalışmıştır.

Taş’ın moleküler biyoloji tekniklerindeki yeteneği ve diğer disiplinlerden araştırmacılarla uyumlu bir şekilde çalışabilme becerisi, daha sonra ABD Enerji Bakanlığı  (DOE) Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı’ndaki post-doc pozisyonuna başvurduğunda, danışmanı Janet Jansson’ın da hatırlatmasıyla, onu “olağanüstü bir aday” haline getirmiştir ve ulusal bir laboratuvarda büyük-resim yaklaşımına dahil etmiştir. Taş, çalışma ortamını tanımlarken şunları söylemektedir; “DOE laboratuvarlarında genellikle (…), gerçekten çok disiplinli, kapsamlı ve gerçekten iddialı projeler söz konusu. Bu yüzden de orada olmanın çok güzel bir hissi var.”

Önce post-doc ve daha sonra da bilimsel araştırmacı olarak Taş, Lawrence Berkeley’deki çalışmalarının büyük bir kısmında, özellikle Arktika’da olmak üzere; mikropların karbon döngüsündeki rolleri üzerine yoğunlaşmıştır.  Şu anda Pasific Nortwest Ulusal Laboratuvar şefi olan Jansson, “Neslihan’ın ön plana getirdiği şey, permafrost çözülürken canlı olan fakat karbon döngüsü kadar çok iş yapmayan mikroorganizmaların uyandığının anlaşılması olmuştur” demekte ve eklemektedir; “Ancak, permafrost çözülürken, bu mikroorganizmalar çok daha aktif hale gelmişlerdir ve özellikle metan olmak üzere sera gazlarının salınımından sorumludurlar.”

Lawrence Berkeley’de Dünya ve Çevre Bilimleri Alanı yönteicisi olan jeofizikçi Susan Hubbard; Taş’ın, Hubbard ekibi tarafından oluşturulmuş bir permafrost haritasını kullanabileceğini ve sonra eşsiz fiziksel özelliklere sahip bölgelerdeki ve çeşitli derinliklerdeki mikrobik toplulukların  gerçekten birbirinden farklı olduğunu teyit etmek için toprakları örnekleyebileceğini söylemiştir. Hubbard, yayınlanmayı bekleyen çalışma için şu cümleyi kurmuştur; “Mikrobik topluluğun mekanda nasıl değiştiğini belgelemek için son derece çığır açıcı bir çalışma!”

Dünyamızı şekillendiren “mikroskopik çevre mühendisleri” hakkında hala çözülmeyi bekleyen birçok bilinmeyen üzerine odaklanmış olan Taş, çalışmalarındaki amacının, “mikrobiyal çevre mühendislerinin, yaşam kuralları –belli bir çevrede işlev göstermeleri gereken yaşam stratejileri- ve çevre şartlarındaki önemli değişikliklere nasıl tepki vereceklerini anlamak” olduğunu belirtmiştir.

Çeviren: Aslıhan Esra Bildirici

Kaynak: https://www.the-scientist.com/?articles.view/articleNo/50955/title/Neslihan-Ta-scedil–Studies-Permafrost-Microbes-as-They-re-Roused-by-a-Warming-Climate/

Facebook Yorumları

Bu makaleyi 3 dakikada okuyabilirsiniz.
Bu gönderiyi beğendiniz mi ?
  • Fascinated
  • Happy
  • Sad
  • Angry
  • Bored
  • Afraid

Related Post

Bir Cevap Yazın