Araştırmacılar, Alzheimer hastalığı ile gelecekte hastalığın tedavisinde yardımcı olabilecek tau adlı bir protein arasında yeni bir bağ bulduklarını tespit ettiler.
Araştırma, ApoE4 olarak adlandırılan ve Alzheimer riskini 12 kat arttıran bir gen varyasyonu üzerinde yoğunlaşıyor ancak bilim insanları halen bu riski nasıl arttırdığından emin değiller.
Önceki çalışmalar, ApoE4 gen varyantı ve Alzheimer hastalığına neden olan başlıca şüphelilerden biri olan artmış amiloid beta protein seviyelerine odaklandı. Bununla birlikte, yeni araştırmanın arkasındaki ekip, ApoE4’ün tau proteinini nasıl etkilediğini, hastalığın nasıl geliştiğini anlamada önemli olabileceğini söylüyor.
Louis’de Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden kıdemli araştırmacı David Holtzman, “Bir kez tau biriktikçe beyin dejenere olur” diyor.
“ApoE varlığı, tau’nun toksik fonksiyonunu güçlendirdi; bu, ApoE seviyelerini düşürebilirsek bu hastalık sürecini durdurabileceğimiz anlamına geliyor” dedi.
ApoE (veya Apolipoprotein E), kolestrolü vücudun etrafında hareket ettirmeye yardımcı olur. Nadiren de olsa, insanlar ApoE geni olmadan doğabilir, bu da çok yüksek kolesterol düzeylerine ve buna bağlı sağlık sorunlarına yol açar.
Araştırmacılar, ApoE’nin Alzheimer ve diğer beyin hastalıklarıyla nasıl bağlantılı olabileceğini daha yakından incelemek için ApoE geninin varyantları verilen fareleri inceledi: ApoE2, ApoE3 ve ApoE4. Bazı farelerin geni tamamen yoktu.
Bu genlerin ürettiği ApoE proteinlerinin yokluğunda, özellikle de ApoE4 varyantı, tau proteininin karışık kümeleri, beyin hücrelerine daha az zararlıydı; bu nedenle, ApoE’nin etkisinin azaltılması, tedavilere yönelik gelecek araştırmalar için umut verici bir yol olabilir.
ApoE4 proteini, tau’ya karşı vücudun bağışıklık sistemi tepkisini hızlandıran diğer genleri devreye sokmaktan sorumlu görünüyor, bu durumda ekstra hasara neden olur.
Daha ileri testlerde, araştırmacılar, insan tau içeren nöronların yanında ApoE4 ile farelerin beyinlerinden bağışıklık hücrelerini geliştirdiler: bağışık hücreler, nöronlarda savaş yürütmek için gösterilen iltihaplı bir yanıt başlattı.
Holtzman, “ApoE4, diğer varyantlardan daha fazla hasara neden oluyor, çünkü çok daha yüksek enflamatuar bir tepki gösteriyor ve yaralanmaya neden olan iltihaplanma olasılığı var” diyor Holtzman.
“Ancak ApoE’nin tüm biçimleri (ApoE2 bile olsa), tau bir araya toplarken ve biriktiğinde bir dereceye kadar zararlıdır. En iyi şey, bu durumda beyninde hiç ApoE bulunmaması gibi görünüyor.”
Takip testlerinde araştırmacılar Alzheimer dışındaki tauopatilerden (yani tau protein karışıklıklarının birikmesi ile ilişkili hastalıklar sınıfı) ölen 79 kişinin otopsilerine baktılar.
Ölüm zamanında, ApoE4 gen varyantına sahip olanların bulunmayan kişilere göre daha fazla beyin hasarı olduğunu keşfettiler.
Kısacası, beyindeki ApoE düzeylerini düşürmek, tau-tıkınma veya amiloid beta plakları oluşmaya başladıktan sonra bile, nörodejenerasyon sürecini yavaşlatabilir veya engelleyebilir ve bu zorlu hastalıklarla mücadelede heyecan verici bir gelişme.
Beyindeki hem amiloid beta hem de tau protein oluşumlarıyla uğraşmak için girişimlerde bulunulduğu halde, hiç kimse diğer iki proteinin zararını etkili bir şekilde sınırlayabilecek ApoE’yi hedeflemeye çalışmadı.
Holtzman, bulgularımızı başkaları tarafından tekrarlandığını varsayarsak, hastalığın en erken evrelerinde bulunan insanlarda beyindeki ApoE’yi azaltmanın daha fazla nörodejenerasyonu önleyebileceğini düşünüyor.
Araştırma Nature’da yayınlandı.
Kaynak : Tıkla
Bu makaleyi 3 dakikada okuyabilirsiniz.
Moleküler Biyoloji ve Genetik