Gen düzenleme, Dünyamızı tamamen yeniden şekillendirme gücüne sahiptir.
Hastalığa neden olan genetik hataları düzeltmekten, hastalığa neden olan mikro organizmaları tahrip etmekten, yediğimiz besinlerin gelişimini iyileştirmeye ve hatta mamut gibi soyu tükenmekte olan türleri canlandırmaya kadar her şeyi bize vaat ediyor. Hepsi büyük ölçüde genetik düzenleme aracı olan CRISPR sayesinde. Bu işi hem popüler hale getirdi hem de daha mümkün kıldı.
Şimdi, Japonya’daki araştırmacılar, insanın genomundaki tek bir DNA tabanını modifiye etmek için bir DNA onarım sistemi yanında CRISPR’ı kullanan yeni bir gen düzenleme tekniğini geliştirdiler ve ekibin basın bülteninde “mutlak kesinlik” dediler.
Nature Communications dergisinde açıklanan yeni teknik, MhAX veya Microhomology Assisted eXcision olarak biliniyor.
Bu yöntem, tekli nükleotid polimorfizmleri (SNP) olarak bilinen tek DNA mutasyonlarının kalıtsal hastalığa nasıl katkıda bulunduğunu daha iyi anlamak için çalışan bir grup araştırmacıdan geldi. Bir SNP’nin hastalığa neden olduğunu kanıtlamak için, genetik olarak eşleştirilmiş “ikiz” hücreleri karşılaştırmanız gerekir.
Ancak, bu ikizler sadece tek bir SNP’ye göre farklılık gösterdiklerinden, bunu yapmak inanılmaz derecede zordur. MhAX bu zorluktan çıktı ve ikiz hücreler yaratmak için yeni bir yol sağladı.
Bu çok hassas düzenlemeyi yapmak için, ilk olarak araştırmacıların modifiye edilmiş hücreleri tanımlamasına yardımcı olan bir floresan raportör genle birlikte bir SNP modifikasyonu yerleştirilir.
Araştırmacılar, floresan genin her iki tarafındaki mikrohomoloji (bu nedenle tekniğin adı) olarak bilinen, DNA’ya girip kesmek için CRISPR alanlarını hedefleyen bir çift DNA dizisi tasarladı.
(Kyoto University/Knut Woltjen)
Araştırmacılar daha sonra, floresan geni çıkarmak için mikrohomoloji aracılı son birleştirme (MMEJ) olarak bilinen bir DNA onarım sistemini kullanabildiler. Sistem arka planda bir SNP biçiminde sadece tek tabanlı düzenleme yaptı.
Bu tekil genin hedeflenmesi ve çıkarılması gerçekten kesin.
Basın bülteinde araştırmayı yürüten Dr. Knut Woltjen, “Amacımız, hastalık mekanizmalarını anlamamızı sağlayan ve sonuçta terapilere yol açan gen düzenleme teknolojileri üretmek” dedi.
“MhAX’in mevcut insan hastalığı araştırmalarında ve ötesinde geniş uygulanabilirliğe sahip olacağından eminiz.”
Kaynaklar:
”https://futurism.com/gene-editing-modify-single-letter-dna/”
”https://www.sciencealert.com/scientists-can-now-precisely-modify-individual-letters-of-dna-code”
Bu makaleyi 2 dakikada okuyabilirsiniz.
Moleküler Biyoloji ve Genetik
