İkiz astronotları üzerinden bir deney yürüten NASA’ın ilk verileri son derece ilginç sonuçları da ortaya çıkartmakta.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda, Soyuz isimli kapsülün içinde tam 340 gün geçirip ardından Dünya’da dönen astronot Scott Kelly’i muhtemelen hepiniz hatırlıyorsunuzdur.
İşte o Scott Kelly’nin bir de ikiz kardeşi bulunmakta; Mark Kelly. Ve ender rastlanan bir şey olsa da Mark Kelly de ikiz kardeşi Scott gibi NASA’da görev yapan astronotlardan biri. Fakat Scott, 340 günü Soyuz’da geçirirken kardeşine bir sene boyunca görev verilmemiş ve evde istirahate çekilmişti.
Ancak NASA, 340 günlük süreç boyunca hem Scott’ın, hem de Mark’ın dahil olduğu bir ikiz deneyi yürüttü ve bu deney, Scott Dünya’ya döndükten sonra da devam etti. Şimdi konumuza dönecek olursak; NASA henüz bu deneyin sonuçlarını resmi olarak açıklamış değil. Ancak deneyin ilk etabından elde edilen bazı bilgiler paylaşılmış. Ve bu bilgiler doğrultusunda NASA’nın deneyinin ciddi derecede enteresan şeyleri ortaya çıkaracağını söyleyebiliriz.
Uzayda uzun süre zaman geçiren bir insanın, genetik bağlamda uğradığı değişikliklerin incelendiği deneyde ilk sonuçlar, Scott’ın Mark’a göre gösterdiği önemli farklılıkları da ortaya çıkarmakta.
Tek yumurta ikizi olan Scott ve Mark genetik olarak da aynılar. Ancak deneyin sonuçlarına göre, Scott’ın telomerleri uzaydan döndüğünde, Mark’ın telomerlerine göre daha uzunmuş. Telomer dediğimiz şey de DNA sarmalının uç kısımlarında bulunan koruyucu kapaklar. Bu kapakların daha uzun olması demek de yaşlanma hızının daha yavaş olması anlamını taşıyor.
Scott’ın uzaya çıkmadan önceki telomer ölçülerine bakıldığında, bu telomerlerin uzayda uzadığı ortaya çıkıyor. Araştırmacıları da en fazla şaşırtan şeylerden biri bu. Uzay ortamı, telomerin uzamasında nasıl bir etken oluyor ?
NASA, 2030’lu yıllarda Mars’a yönelik insanlı görevler düzenlemeyi amaçlıyor. Ve Kelly kardeşlerin dahil olduğu deneyden yola çıkarak ilk elde edilen bulgulara göre uzay, -kaba tabirle- insan hayatının uzamasını sağlıyor. Üstelik elde edilen sonuçlar doğrultusunda uzayda kaldığı süre boyunca genetiği değişmiş kişiler, bu değişiklikleri çocuklarına da aktarabilmekteler.
Yani düz mantık düşünürsek; Mars’a yerleşip koloni kuran bir insan grubunun torunları, Dünya’daki bir insanın ortalama yaşam süresinin belki iki (hatta daha fazlası) sürede bir yaşam sürebilir.
Dediğimiz gibi NASA’nın ikiz deneyi konusunda henüz tüm sonuçlar resmi olarak açıklanmış değil. Ancak şimdiden paylaşılanlar da uzaya ve insanlığın gelecekte uzayda çıkacağı maceralara yönelik heyecanımızı epey arttırmakta.
Bu makaleyi 2 dakikada okuyabilirsiniz.
Moleküler Biyoloji ve Genetik