Hile yapanlar asla başarılı olmazlar mı? Lance Armstrong, Tour de France’ı yedi kez kazandı. Manny Ramirez iki Dünya Serisi şampiyonluğu kazandı. Ben Johnson Olimpiyat altın madalyası kazandı.
Elbette, yetkililer sonunda Armstrong, Ramirez ve Johnson’ın yasaklanmış performans arttırıcı ilaçlar (PED’ler) kullandığını anladılar ve buna göre cezalandırdılar. Bununla birlikte, sporcular, çok uzak olmayan bir gelecekte, tespit etmesi imkansız olmasa bile daha da zor bir şekilde hile yapabilirler.
Buna gen dopingi deniyor. Bilim adamları, genetik modifikasyon ve gen düzenlemesi yoluyla genetik kodumuzu kelimenin tam anlamıyla yeniden yazmayı öğreniyorlar. Bu, yarının sporcularının sahaya sentetik olarak değiştirilmiş genlerle girebileceği anlamına geliyor.
Peki bu sistem nasıl çalışır ? Merak edebilirsiniz. Genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkında bir an düşünün kısaca (GDO). Muhtemelen süpermarkette onlara rastlıyorsunuzdur, belki onlar hakkında biraz çevrimiçi okuma yapabilirsiniz. Bitkilerin genlerini değiştirmek için, bilim adamları genellikle yararlı bir geni tanıtmak için bir virüs kullanırlar. Teoride, bilim adamları daha iyi bir atlet yaratmak için aynı süreci uygulayabilirler.
Örneğin, bir bilim insanı, bir eritropoietini (EPO) , vücutta üretmeye teşvik eden bir geni yerleştirmek için kullanabilir. EPO, dokuya oksijen iletilmesine yardımcı olur, bu yüzden sporcular performanslarını artırmak için yıllarca vucutlarına bu proteinden enjekte ettiler.
Enjekte edilen EPO’nun tespiti basittir, bu nedenle doping testlerine tabi tutulan sporcular bundan kaçınabilir. Fakat aşırı EPO’yu algılayan bir sistem tasarlanabilir mi ? Yapması daha zor. Yine de mümkün.
Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA) ‘nın üst düzey yöneticisi ve uluslararası ortaklıkları olan Olivier Rabin. CNN’ye verdiği demeçte, Yetkililer, bir sporcunun kanında veya başka bir biyolojik numunede genin fazladan kopyalarını aramaya ihtiyaç duyacaklar” diyor.
Tabii ki bu sadece görevliler sporcunun genetik kodunun düzenlenmeden önce neye benzediğini biliyorsa işe yarayacaktı. Sonuçta, sporcunun bu “ekstra” kopyalarla doğmadığını kim söyleyebilir?
Ve sonra gen düzenleme var. Genlerin eklenmesini içeren genetik modifikasyondan farklı olarak, gen düzenleme sadece bir organizmanın sahip olduğu genlerin kesilmesi ve yapıştırılmasına odaklanır. Genetik olarak düzenlenmiş bir sporcu, yetkililerin bulması için herhangi bir ek gene sahip olmayacak.
Sorunun önüne geçmek için WADA, tüm Olimpik sporculara tam genetik kodlarının kopyalarını göndermelerini rica ediyor. Bu açıdan baktığımızda sorun oluşturan bazı Olimpiyat sporcularının küçük bir kitleyi oluşturduğunu düşündüğünüzde daha da şanslı gözüküyor. Ayrıca, bu, tüm sporlarda genetik modifikasyonu durdurmak pek mümkün gözükmüyor, çünkü her sporcunun kodunun (sadece Olimpiyatlarda yarışanların değil), insanlarda genetik modifikasyonun gerçekleşmesinden önce kopyalanmasına ihtiyacımız var.
Araştırmacılar, yetkililerin, sadece teorik olmakla birlikte, sporcuları gen dopingiyle ilişkili etik sorunları ve sağlık riskleri hakkında eğitmelerini önermektedir. Yine de, PED kullanımından bir şey öğrendiysek, sporcuların rekabette üstünlük sağlamak için inanılmaz riskler almaya istekli olmalarıdır.
Bazı sporcular için, gen dopinginin potansiyel olumsuzlukları, zafere ulaşmalarına yardımcı olabilecek kadar değerli görünebilir. Şimdilik, onları durdurmak için etkili bir planımız yok.
Kaynaklar:
”https://futurism.com/sports-cheating-gene-doping/”
Bu makaleyi 3 dakikada okuyabilirsiniz.

Moleküler Biyoloji ve Genetik