Araştırmacılar, bağışıklık sistemimiz ile organ reddine yol açan hücrelerin aktivasyonu arasında gizli bir bağlantı olduğunu tespit etti.
Bu keşif, bilim insanlarının vücudun enfeksiyona veya kansere açık bırakılmasına gerek kalmadan hayat kurtaran doku nakline saldırmaya karşı bağışıklık tepkilerini önleyebilecek yeni tedavi yöntemleri geliştirmenin yolunu açıyor.
Sinyal düzenleyici protein alfa (SIRPα) adı verilen kemik iliği hücrelerindeki bir reseptör türü, Pittsburgh Üniversitesi’nden bilim adamları tarafından, yabancı hücreleri hedefleyen ve yok eden lenfositleri sevkeden vücudun bekçi köpeği olarak tanımlandı.
Basitçe, hücreleri başka bir kişinin bedeninden alıp kendi vucudumuza koyduğumuzda, beyaz kan hücreleri onları yabancı gibi görür ve onları parçalara ayırmaya çalışır.
Nakil yapılan dokular için sadece kötü haber bu değil ayrıca bağışıklık tepkisi ile gelen şişme ve ateş de tam anlamıyla bir risktir.
Beyaz kan hücresi saldırısının arkasındaki mekanizmalar oldukça iyi gösteriyor ki, hücrelerin dışındaki moleküller, majör histokompatibilite kompleksi (MHC) ‘ye ait olan moleküller onları farklı olarak tanımlıyor.
Bir T lenfositi olarak adlandırılan bir beyaz kan hücresi yüzeyi üzerinde, bilinmeyen MHC proteinlerini tanıma yeteneğine sahip alıcılar bulunur ve bağlandıkları yabancı maddeyi parçalamaya çalışarak tepki verirler.
Lenfositler yabancı olanı ve olmayanları bilerek doğmaz; Öğrenmesi gerekir.
Dendritik hücreler, yabancı proteinleri çiğneyip, mikroskobik bir ‘istenen’ materyal gibi sergilemeden önce kendi MHC’sine dokundururlar. Daha sonra vücudun lenf düğümlerine göç ederler ve burada savunma sling yapan T lenfositleri ile etkileşirler.
Bununla birlikte, tam olarak dendritik hücrelerin yabancı maddeleri nasıl tanımladığı bir gizemdir.
Daha fazla bilgi edinmek için, araştırmacılar farelerdeki transplante dokuları T lenfositleri gibi belirli beyaz kan hücrelerinden yoksun olarak araştırdılar.
Farelerin vericisinin ve alıcının SIRPα geni arasındaki farkların alıcının bağışıklık tepkileri ile ilişkili olduğunu buldular.
SIRPα, farklı beyaz kan hücrelerinde bir dizi bağışıklık tepkisini tetikleyen CD47 adı verilen başka bir proteine bağlandığı bilinen bilinmeyen bir protein değildir.
Araştırmacılar monositlerde CD47’nin dendritik hücrelere dönüşen beyaz kan hücreleri yabancı dokulardaki SIRPα reseptörleri ile etkileşime girdiğine inanıyor ve tüm kimlik doğrulama işlemini başlatıyor.
Pittsburgh Üniversitesi’nden araştırmacı Fadi Lakkis, 90.5 WESA’da Liz Reid’e “Bu hücreler aktive edildikten sonra geri dönüp bağışıklık sisteminin geri kalanını aktive ediyorlar ve bu organın tamamen reddedilmesine yol açıyor” dedi.
“Yapmak istediğimiz, organ veya kemik iliği bağışı yapan ve alıcı olan birçok insanda SIRP-alfa genini sıralamak ve ardından bir uyuşmazlığın nakilden sonra sonucu etkileyip etkilemediğini sorgulamak” dedi.
Donör ve alıcı SIRPα genleri arasında daha iyi bir eşleşme, ilk önce bağışıklık tepkisinin ortaya çıkma riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
İşlemin nasıl çalışılacağı konusunda daha iyi bir fikir edinmek için aşağıdaki video klibine bir göz atın.
Organlar yakından eşleşen MHC proteinleri seçildiğinde bile, ince farklar bağışıklık tepkileri üretebiliyor. Örneğin, 10 kalpten biri ve yaklaşık 20 böbrekte, uyumlu ilan edilmesine rağmen ilk yıl içerisinde vücudun reddetme işaretleri görülüyor.
Reddetmekten kaçınmak için, organ alıcılarının bağışıklık sistemini baskılayan, yalnızca enfeksiyon ve kansere eğilimli olmakla kalmayan, aynı zamanda kan basıncını artırarak kalp krizi ve inme riskini artırıcı tedavilere ihtiyaçları vardır.
SIRPα üzerine odaklanan yeni tedaviler, ilaçların dozlarını veya türünü azaltmaya yardımcı olabilir ve muhtemelen organın ömrünü uzatmaya yardımcı olabilir.
Bu araştırma Science Immunology’de yayınlandı.
Kaynak:Tıkla
Bu makaleyi 3 dakikada okuyabilirsiniz.
Moleküler Biyoloji ve Genetik
